Karakterologie

In hoeverre zijn mensen in staat om het menselijke karakter goed te kunnen doorgronden? Dat wil zeggen het eigen karakter, ofwel het karakter van andere mensen. Het meest voor de hand liggende antwoord op die vraag is dat dit niet in optima forma mogelijk is. Geheel afhankelijk van het karakter van degene die de waarneming van iemands karakter doet, of van de omstandigheden waaronder die wordt waargenomen, zal het karakter van die persoon heel verschillend kunnen lijken te zijn. In feite zal niemand in staat moeten kunnen worden geacht om ten alle tijde het ware karakter van iemand waar te kunnen nemen. Bij het gedrag van atomaire deeltjes doet zich ook een discrepantie voor in de manier waarop iets wordt waargenomen. Het gedrag van deze deeltjes doet zich enerzijds soms voor als een deeltje en anderzijds soms ook als een golfverschijnsel. De discrepantie in de waarneming van één en dezelfde gebeurtenis is ook de reden dat mensen heel verschillende ervaringen met de persoonlijkheid van één en dezelfde persoon zullen blijken te hebben.

Een karakterstructuur van mensen waarbij dat verschil sterk naar voren komt, is enerzijds het stoere en quasi onverschillige gedrag van sommige mensen. En anderzijds juist het zachtzinnige en serieuze gedrag van bepaalde andere mensen. Terwijl de ene persoon het onbekommerde gedrag van de eerste categorie mensen als bijzondere prettig en/of ludiek zal kunnen vóórkomen, zal de andere categorie mensen dat als vervelend kunnen ervaren. En de problemen met het karakter van de ander zullen dan over het algemeen wederzijds zijn. Want mensen die een stoere en quasi onverschillige houding hebben aangenomen, kunnen over het algemeen niet goed over de bezorgde levenshouding van sommige andere mensen. En mensen met een bezorgde houding kunnen van de andere kant vaak weer niet over de stoere en quasi onverschillige houding van de eerder genoemde categorie mensen.

Mensen die door de één als bruut en onbehouwen worden ervaren, worden door andere mensen soms als zachtzinnig beoordeeld. Hoe vreemd dat in feite ook lijkt te zijn. Mogelijk komt dat omdat dergelijke mensen wel een zekere mate van betrokkenheid zullen kunnen tonen. Namelijk betrokkenheid bij de problemen die iemand anders heeft. Ook al lijken die mensen de problemen in eerste instantie slechts weg te willen gaan wuiven.

In de studierichting der karakterologie, of karakterkunde, wordt op wetenschappelijk betrouwbare wijze getracht om het karakter van mensen te duiden. Maar hoe goed men dit ook probeert te doen, het zal altijd doordrenkt blijven van een flinke dosis subjectiviteit. Voor de maatschappij als geheel is het maar goed ook dat de ene mens het karakter van een bepaalde persoon niet acceptabel vindt en de ander juist wel. Op die wijze krijgen immers ook mensen met een quasi afwijkend karakter toch nog enigszins het gevoel dat zij door bepaalde andere mensen worden geaccepteerd en gewaardeerd. Voor mensen die niet goed worden gewaardeerd en die er geen idee van hebben wáárom dat zo is, blijft het ten alle tijden moeilijk om iets van erkenning van andere mensen te kunnen krijgen. Over het algemeen wordt hen ook niet uitgelegd wat er toch in hemelsnaam mis is met hun karakter, of met hun wijze van doen. Niemand zal wat dat betreft 'de stoute schoenen durven aan te trekken' door hiertoe de nodige explicatie aan die persoon te gaan geven.

Wij mensen denken dus de aard en/of het karakter van andere mensen goed in te kunnen inschatten, maar in de praktijk zullen wij er behoorlijk naast kunnen blijken te zitten. En het feit dat wij een hekel aan een bepaald persoon hebben, is vaak niet tot objectieve bijzonderheden in het karakter van die bepaalde persoon te herleiden.

Wel kan het zijn dat er bij mensen, die bepaalde andere mensen niet mogen, iets in het onderbewuste aanwezig is wat die weerzin kan verklaren. En het zou ons niet verbazen dat zou blijken dat datgene te maken heeft met vroegere belevenissen van die mensen. Belevenissen welke die mensen hebben verdrongen en die nu in het onderbewuste van die mensen liggen opgeslagen. De sterkste aversie tegen het karakter van bepaalde mensen, zal hoogstwaarschijnlijk naar voren komen bij die mensen die eveneens een hekel hebben aan het karakter van de eerst genoemde categorie mensen. Als beide categorieën mensen vanuit het onderbewuste afwerend op elkaar reageren, is het wel bijzonder moeilijk om prettige onderlinge contacten te onderhouden.

In het item: 'karakter' is op deze website ook aandacht aan hetzelfde onderwerp besteed.